Nieudacznik Larry Daley podejmuje pracę nocnego stróża w Muzeum Historii Naturalnej. Już podczas swojego pierwszego dyżuru odkrywa, że za sprawą egipskiego obelisku po zachodzie słońca eksponaty budzą się do życia. Po salach budynku biega olbrzymi szkielet dinozaura, a miniaturowi wojownicy toczą między sobą regularne bitwy. W tej krytycznej sytuacji Larry może liczyć na pomoc samego Theodore'a Roosevelta.
Opowieść o młodzieńczych latach jednego z największych wojowników wszech czasów, wielkiego mongolskiego władcy Czyngis-chana. Zanim stał się przywódcą Wielkiej Ordy i świat zadrżał przed nim z przerażenia, młody Temudżyn przeszedł piekło na ziemi. Jako dziewięciolatek był świadkiem śmierci ojca, zamordowanego przez wrogów politycznych, a sam trafił do niewoli. Lata głodu, upokorzeń i zniewolenia zahartowały go tak mocno, że siła jego charakteru, rozumu i woli stały się niezrównane. W pokonywaniu trudności wspierała go jego największa miłość, pierwsza żona Borte.
Młody Temudżyn trafia do niewoli u Jamugi, wodza mongolskiego plemienia Markitów, który pokonał i zabił jego ojca. Udaje mu się zbiec i zorganizować wraz z innymi uciekinierami zbrojny oddział, który napada na obóz Jamugi. Temudżyn marzy o zjednoczeniu pod swoim panowaniem wszystkich Mongołów i stworzeniu rozległego imperium. Po jego stronie stają bracia Bortei, którzy pomagają mu w walce z Jamugą i towarzyszą w wyprawie do Chin. Wojownicy pod wodzą Temudżyna odpierają najazd Mandżurów na cesarstwo. Ich dowódca otrzymuje tytuł Czyngis-chana.
Pustynia Gobi, XII wiek. Wódz plemienia Mongołów, Temudżyn, wydaje bitwę przechodzącym przez jego ziemie Merkitom i po wygranej walce uprowadza piękną Börte - przeznaczoną na żonę wodza Merkitów Tatarkę, która okazuje się być córką Kumleka, zabójcy ojca Temudżyna. Mimo niechęci plemienia i własnej matki, młody wódz zakochuje się w dumnej i niebezpiecznej kobiecie. Zdając sobie sprawę z tego, że teraz ma przeciwko sobie i Merkitów, i Tatarów, Temudżyn stara się zjednoczyć pozostałe plemiona Mongołów i zawrzeć sojusz z potężnym Wang-chanem...
Początek XIII w. Czyngis-Chan jest synem dowódcy mongolskiej ordy. Dzięki militarnym i strategicznym talentom buduje niepokonane imperium. Mnich przepowiada mu, że jeśli porzuci przemoc, zapewni sobie nieśmiertelność.
